Pravoslavni vernici na današnji dan obeležavaju praznik Sabora svetog arhangela Gavrila, odnosno letnji Aranđelovdan, praznik za koji se vezuju brojni zanimljivi običaji i verovanja.
Pravoslavni vernici na današnji dan obeležavaju praznik Sabora svetog arhangela Gavrila, odnosno letnji Aranđelovdan. Iako u kalendaru SPC ovaj praznik nije obeležen crvenim slovom, crkva mu ipak daje veliki značaj i slavi ga kao Blagovesnika koji je najavljivao i učestvovao u svim značajnim događajima koji su u vezi sa nastankom hrišćanstva. Arhangel Gavrilo je živa bestelesna sila i jedan od sedmorice serafima najbližih Božjem prestolu. Učestvovao je u Božijem stvaranju sveta i u borbi protiv “palih” anđela, predvođenih samim zlom, satanom. Arhagel Gavrilo je svedočanstvo o početku nastajanja Božje tvorevine preneo proroku Mojsiju, javivši mu se u pustinji i poučivši ga kako da napiše knjigu Postanja. Slavi se kao anđeo Blagovesnik zadužen za radosne ili blage vesti, kao i onaj koji je najavio Zahariji rođenje Jovana Preteče Hristovog – Svetog Jovana Krstitelja.
Sveti Arhangel Gavrilo javio se Joakimu i Ani i time najavio rođenje Presvete Bogorodice Marije, a potom se i njoj javio sa vešću da će da rodi sina, spasitelja ljudskog roda, Gospoda Isusa Hrista. Lik anđela Gavrila slika sa presvetom Bogorodicom Marijom, koja prima Blagovest, na carskim dverima pravoslavnih oltara koja se simbolično otvaraju u toku liturgije jer je ovaj događaj otvorio put u Carstvo nebesko. Najveća i najradosnija vest u hrišćanstvu koju je javio Blagovesnik je vest o Vaskrsenju Hristovom. Ovaj praznik je u narodu poznat kao letnji Aranđelovdan i uz njega dolaze mnogobrojni običaji. Onima koji poštuju veru tog dana zabranjen je svaki rad. Devojke ne rade ručne radove, ne šiju i ne pletu, a u narodu je ostalo ustaljeno verovanje da je u pitanju dan koji je najbolji za novi početak.
Smatra se da je ovaj letnji praznik ustanovljen na Svetoj Gori u 9. veku, za vreme careva Vasilija i Konstantina Porfirogenita i patrijarha Nikole posle javljanja arhangela Gavrila u jednoj od karejskih kelija koji je prstom po kamenu ispisao pesmu Bogorodici “Dostojno jest”.
